FİSUN YALÇINKAYA

Yunan mitolojisinin güzel sesli, güzel müzikler yapan, ozanı Orpheus, nehir perilerinden, doğaya karşı hassas, yüce ruhlu güzel Eurydice’e aşık olur ve evlenirler. Ne var ki güzel Eurydice’in kapısını ölüm vaktinden erken çalar. Bir yılan tarafından ayağından ısırılan Eurydice, yer altı dünyasına göçer. Fakat Orpheus onun arkasından öyle güzel şarkılar yazar, öyle içli haykırır ki, sadece perileri ağlatmakla kalmaz yer altı dünyasının Tanrısı Hades ve karısı Pershephone’den de Eurydice’i geri getirmek için izin koparır. Ama tek bir şartla: Orpheus,  yer altı dünyasına girecek karısı da peşinden yukarı çıkacaktır. Bu sürede yeryüzüne adım atana dek Orpheus’un asla geri dönüp bakmaması gerekir. Son ana kadar dayanan Orpheus, tam o ölüler dünyasının çukurundan kurtulacakken, kendini tutamayıp yüzünü Eurydice’e çevirdiği anda karısını sonsuza dek kaybeder. Kader, ölüme karşı olan çaresizlik yenilmemiştir. Bu mitolojiden bize düşen derse göre de yenilemeyecektir, ne kadar güzel şiirler yazarsak yazalım. İşte bu hikâye birçokları gibi yüzyıllar boyu sanata konu oldu. Birbirinden güzel resimlere ilham verdi. En zarif uyarlamalarından biri de Fransız heykeltıraş Auguste Rodin’in stüdyosunda 1887 – 1893 yılları arasında yapılmış olan iki mitolojik figürü gösteren mermer heykel. Metropolitan Müzesi’nde sergilenen bu heykel, müzede yer alan kaynağa göre ilk olarak Rodin’in meşhur “Cehennem Kapıları” eserine dâhil olması üzere yapılmış ancak daha sonraki bir versiyonda dışarıda bırakılmış. Rodin de esere bu mitolojiyi düşünerek ikinci bir şans vermiş ve eser bu haline getirilmiş. Yekpare mermerden canlanan iki figür bu tutkulu aşıkların beraber oldukları son anı gösteriyor.