Milliyet Sanat
Milliyet Sanat »Milliyet Kitap » » Bir kuşağın anatomisi
Ocak 2015

Bir kuşağın anatomisi

“İyi Terörist”, Nobel ödüllü yazar Doris Lessing’in daha önce de sıkça dolandığı sularda, 20. YY.'ın çalkantılı toplumsal ve politik dünyasında girdaba kapılan bireyleri odağına alıyor.
Cihan Işık
 
Doris Lessing'in 1985 yılında yazdığı roman, Londra’da terk edilmiş bir binayı örgütlerine 'ev' olarak seçen bir grup gencin ve kısa zamanda bu evin annesi haline gelen genç devrimci Alice’in öyküsünü anlatıyor. Alice, 30'lu yaşlarının ortasında, ekonomi ve politika eğitimi almış, işsiz ve kendini devrimci olarak adlandıran bir kadın. Son on yılını çeşitli komün evlerinde faşizme karşı teorik bir mücadele içerisinde geçiren Alice, Londra’da 'Komünist Merkez Birliği' (KMB) adlı bir örgüte ait yeni bir komün evine doğru yola çıkar. Kahramanımız yanında uzun süreli arkadaşı ve platonik aşkı Jasper ile birlikte işgal evine vardığında bakımsızlıktan yıkılmak üzere olan ve odaları dışkı kokan bir harabeyle karşı karşıya kalır. Komünist Merkez Birliği yaşam kalitesi konusunda ilkeleri olan bir örgüt gibi görünmez. Alice bu durumu değiştirmeye karar verir. Evin şehir konseyi tarafından yıkılmasını engellemek ilk hedefidir. Bunun için evin sıkı bir tadilattan geçmesi gerekir. Başta yoldaşlarından pek destek görmese de Alice evin tadilatını tamamlar, belediyeyi de elektrik ve su tesisatını yenilemeleri için ikna eder. Evin günlük bakımı ve işleri artık Alice’ten sorulur. Kısa zamanda evin annesi haline gelen Alice, ellerinde tahliye mektupları ile kapıda beliren polisleri de savuşturur.
 
Ateşle sınanma vakti
Bu sırada aktif bir örgüt olan KMB şehrin çeşitli yerlerinde gösteri ve protestolar düzenler. Pankart, slogan ve şarkılar eşliğinde geçen gösterilere nadiren katılan Alice, kendini daha çok eve adamış haldedir. İşler yolunda gider fakat sıkıcı bir hal almaya da başlar. İşgal evindeki devrimciler artık bir fark yaratmak ister. KMB çoğunluk oyuyla 'davaya daha faydalı olmak' amacıyla çalışmalara başlamayı kararlaştırır. Bert ve Jasper, IRA temsilcileriyle görüşmek için İrlanda’ya geçer. KMB’nin örgüte katılma teklifi IRA tarafından geri çevirilir. Yeni rota SSCB’dir. Örgüt, Sovyet Rusya tarafından da ciddiye alınmaz. KMB davaya katılmayı başaramaz ama büyük oyuncuların dikkatini çekmeyi başarır. Böylece KGB ve IRA örgüt evini propaganda materyalleri ve silah depolamak için kullanmaya başlar. Alice bu durumdan memnun değildir ama karşılarına baş edemeyecekleri bir gücü aldıklarını kısa sürede fark edecektir. KMB ve Alice’in ateşle sınanma vakti gelmiştir.
 
Amatör devrimci analizi
“İyi Terörist” açık ve net bir anlatı olduğu kadar metaforik özellikler de taşıyan bir roman. Kitaba adını veren iyi terörist Alice, İngiliz orta sınıfının yarattığı bir kuşağın vücuda bürünmüş hali gibi. KMB’nin izbe işgal evi İngiltere’nin bir metaforu iken devrimci Alice dünyayı düzeltmeye, bu izbe evi tamir ederek başlıyor. Ev metaforu üzerinden kadın kimliğine ve devrimciliğin etik ve ahlaki açmazlarına da değinen Doris Lessing, tüm bu temaların arasında hevesli bir grup amatör devrimcinin otopsisini sözünü pek sakınmadan yapıyor.