Çev: Dilek Şendil

Yapı Kredi Yayınları

Fiyatı: 24 TL

POLİSİYE

 

Britanya’nın en çok satan polisiye yazarlarından İskoç Ian Rankin’in sevilen karakteri John Rebus, YKY’den çıkan “Veda Müziği / Exit Music” ile resmi polislik günlerini noktalarken hayranlarına da veda ediyor. Kitap, tanıdığımız karakterlerle dolu. Rebus’un yardımcısı Siobhan (Shiv) Clarke ve can düşmanı Big Ger Cafferty de bunların arasında. Hatta bir eleştirmen, Rebus ile Cafferty’nin buradaki çekişmelerini, Holmes ile Moriarty’nin Reichenbach Şelalesi’ndeki ölümcül mücadelelerine benzetmiş. Şahsen beni ise Rankin’e göre, özellikle Eski Şehir’de kendini çok iyi korumuş görünen Edinburgh’un da kentsel dönüşümden nasibini almış görünmesi ve yeraltı ile yerüstü dünyalarının birbirinden farksız olmaması ilgilendirdi.

 

Rebus, sevdiğim polisiye kahramanlarından biridir. Başına buyruk davranmasının, otoriteden hazzetmemesinin, iyi bir polis olmasının (bazen duygusal davranabiliyor gerçi) bunda rolü var. John Harvey’nin Charlie Resnick’i (Nottingham) ve ne yazık ki yeni keşfettiğim Peter Robinson’ın Alan Banks’i gibi (Yorkshire) onun da bölgesel bir polis olması sevindirici. Başları sıkışınca hemen Scotland Yard’dan yardım istemiyorlar. Bir de, Rebus’un emeklilik tarihi belli oluyor: Kasım 2006. Ama zaten biz çok zamandır, Rebus’un polislikten başka bir iş yapamayacağını biliyoruz. Koca ve baba olarak bile başarısız. Örgütte ve dışarıdaki sevmeyenlerini de unutmayalım. 

 

 

Buna karşılık, Ian Rankin’in sayıları hiç de küçümsenmeyecek Rebus hayranlarının, onu biraz da bu nedenlerle sevdiği söylenebilir. Ayrıca, ülkesinin gerçeklerini de, bazen ayrıntısıyla gözler önüne seriyor. Yukarıda sözü geçen kentsel dönüşümde hem Edinburgh gangsterlerinin hem de zengin işadamlarını, özellikle FAB’ın (First Albannach Bank) zengin Ruslar’ı kapmaya çalışan yöneticilerinin kesesiyle yakından ilgisi var. Şehirde bulunan meşhur bir Rus şairin, Alexander Todorov’un öldürülmesiyle başlıyor kitap. Ayrıca gerçek bir cinayetin, İngiltere’ye iltica etmiş Alexander Litvinenko’nun radyoaktif polonyumla öldürülmesinden de söz ediyor Rankin. 

 

 

Rebus sigara tiryakisi olduğu için, kamuya açık yerlerde İngiltere’de başlayan sigara yasağının altı çizilmiş. Hatırlarsanız, Geleneagles’da (“Veda Müziği”nin de mekânlarından biri) 7 Temmuz 2005’te yapılan G8 Zirvesi de bir yıl önce çıkan “The Naming of the Dead”in fonunu oluşturmuştu. Rebus de, az daha bisikletle dolaşan George W. Bush’a tosluyordu. Elbette parlamento binasına harcanan para ile bağımsızlık oylamasının da sık sık sözü geçiyor. Hatta futbol kulüplerini satın almak isteyen yabancı milyarderler bile var.

 

Müzik, Rankin ve Rebus için önem taşıdığından “Exit Music”in adını bir Radiohead şarkısından almasına da şaşmamak gerek. “Veda Müziği”, gerçekten birinci sınıf bir polisiye. Hele Rebus sevenler için bir hazine. Ama merak etmeyin, büsbütün piyasadan çekilmedi. Emekli bir polis olarak başka bir bölüme yardım edip Malcolm Fox ile önce çatışıp sonra, çalışarak gene karşımıza çıkacak. Umarız YKY onları da yayımlar. İki-üç yıl önce İstanbul Tanpınar Edebiyat Festivali sayesinde buraya gelen, radyo için bir de söyleşi yaptığım Rankin’den de, Rebus’tan da uzak kalmak istemeyiz.