"Bütün yokluğuna rağmen hayatımdaki tek kadın sensin.” Orhan Veli’nin sevgilisi Nahit Hanım’a yazdığı bir mektupta geçen bu cümle, bir aşkın ve bir kitabın özeti. Şairin, sevgilisi Nahit Gelenbevi’ye yazdığı mektuplardan oluşan “Yalnız Seni Arıyorum - Orhan Veli’den Nahit Hanım’a Mektuplar” adlı kitap; şairin doğumunun 100. yılı vesilesiyle Yapı Kredi Yayınları tarafından okura sunuluyor.

 

İşin içinde aşk olunca insan kitabın önce o yönünü merak ediyor. “Orhan Veli aşkı kim bilir nasıl yaşamıştır,” ya da “Âşık olduğu kadın nasıl biridir?” sorularıyla elime aldığım kitabı “Orhan Veli keşke bana âşık olsaydı,” diyerek bitirdim. Siz, “Bugün vapurda geliyordum. Hep seni düşünmek için kimsenin yüzüne bakmadım,” yazan bir mektup almak istemez miydiniz?

 

Orhan Veli ve Nahit Hanım’ın aşkı, gücünü ve imgesini kavuşamamaktan alıyor. Veli, mektupları yazdığı dönemde İstanbul’da bulunuyor, Nahit Gelenbevi ise Ankara’da yaşayan bir edebiyat öğretmeni. Orhan Veli için dünyada iki durak var: Nahit Hanım’dan izler aranabilecek bir İstanbul; “Senden bahsedebileceğim insanları görmekten hoşlanışım, seninle beraber olamadığım, seninle konuşamadığım içindir,” ve Nahit Hanımdan ibaret bir Ankara: “Bütün Ankara’ya selam, yani Nahit Hanım’a.” Mektupların çoğu, Veli’nin sevgilisine İstanbul’a ziyarete gelmesi için ısrarı üzerine kurulu: “Mektup değil, seni bekliyorum.” 

 

 

Kitap, Orhan Veli’nin 1947’den 1950’ye; ölümünden birkaç gün öncesine kadar yazdığı mektuplardan oluşuyor. 1940’ta kaleme aldığı "Ben Orhan Veli" şiirinde geçen, “Bir de sevgilim vardır, pek muteber / İsmini söyleyemem / Edebiyat tarihçisi bulsun” dizelerindeki sevgili, Nahit Hanım mı net değil. Ama şairin Nahit Hanım’a aşkının eskilere dayandığını yazmasına bakılırsa ihtimal dahilinde.

 

Mektuplarda, Orhan Veli’nin aşkının şiirine nasıl yansıdığını da görüyoruz. Mektuplarına yazdığı şiirleri de eklemiş. Şimdi bizim aşina olduğumuz Orhan Veli şiirlerinin çoğunun ilk taslağını önce Nahit Hanım okumuş. Mektupların sonuna eklediği şiirlerden, Veli’nin bu dizeleri nasıl bir ruh haliyle yazdığını da anlıyoruz. 

 

 

Orhan Veli’nin Nahit Hanım’a genellikle haftada bir - iki kez yazdığı mektuplar, şairin günlüğü niteliğini de taşıyor. O dönemde neler yaptığı, kimlerle görüştüğü, Yaprak Dergisi’ni çıkarmak için gösterdiği özveri ve geçim sıkıntısını şu sözlerle anlamak mümkün: “Bir pardösü, bir ayakkabı bir de yol parası tedarik edebilirsem ilk fırsatta gelmek isterim.” Ekonomik sıkıntılar Ankarada’ki Nahit Hanım’ı görmeye gitmesinin önündeki temel engellerden biri olsa da Nahit Hanım’ın hayali, şaire sokağa çıkmaya parası olmadığı günlerde mektupla dünyaya açılma olanağı sağlamış. Ama pul parası bulamadığından mektupları yollamayı geciktirdiği zamanlar da az değil. Dalgacı Mahmut’un şairinden bahsediyoruz tabii, her şartta oyuncu yanını muhafaza etmeyi bilmiş: “Yeni İstanbul Gazetesi’nin kuponlarını numara ile değiştirdim. Gönderiyorum. İnşallah iyi bir şey çıkar. Otomobil çıkarsa kendimiz mi bineceğiz yoksa taksiye mi vereceğiz?”

 

Bu mektuplar, bir aşkın göstergesi olmanın ötesinde, Orhan Veli’nin şiire döktüğü düşüncelerinin ham halini de gösteriyor. Şiirlerini düzeltip kimi değişiklikler yaptığını mektuplarında da anlatmış. Lakin mektuplarını okurken “İçimden geçenlerden başka hayatım yok,” diyen bir adamın içinden geçenlere tashih edilmemiş haliyle tanık oluyoruz: “Mesele benim için bir edebiyat meselesi değil, işte bunun için değil mi zaten mektup yazmaya kalktığım zaman, elimden duyup düşündüklerimi çırılçıplak söylemekten başka bir şey gelmiyor.”

 

"Yalnız Seni Arıyorum", mektupların yazıldığı dönemin edebiyat ortamına, Orhan Veli’nin aşkına ve hayatına ışık tutan bir kitap... Gönül rahatlığıyla ve ısrarla tavsiye ederim.