Fareler, İnsanlar ve sansürler
03 Ocak 2013 - 07:01100 Temel Eser Dünya Edebiyatı listesinde bulunan Steinbeck eseri, İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü Kitapları İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu'na takıldı
Bir klasik edebiyat eseri daha sansür iddialarıyla gündeme geldi. Söz konusu kitap Amerikalı yazar John Steinbeck'in Milli Eğitim Bakanlığı'nın liselerde okutulması için önerdiği 100 Temel Eser arasında bulunan "Fareler ve İnsanlar"ı. Kitabın bazı bölümleri, İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü Kitapları İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu'na takıldı. Komisyon, kitabın sakıncalı olduğu gerekçesiyle Milli Eğitim Bakanlığı'ndan sansürlenmesini talep etti.
İzmir İl Milli Eğitim Şube Müdürü Mehmet Ceran, Konak Hakimiyet-i Milliye İlk Öğretim Okulu Müdürü Tarık Uğur, Konak Mithatpaşa Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Edebiyat Öğretmeni Faruk Öz, Gaziemir Kipa 10. Yıl Lisesi öğretmeni Hüseyin Helva ve Buca 85. Yıl Anadolu Lisesi Edebiyat Öğretmeni Cihan Celep’ten oluşan komisyon İnkılap, Sel, Varlık ve Remzi Yayınevlerinden çıkan "Fareler ve İnsanlar"ı sayfa sayfa inceledi. 3 Aralık 2012 tarihinde toplanan komisyon, yıllardır liselerde okutulan kitabın bazı sayfalarının 'ahlaki olmayan' bölümler içerdiğine karar vererek, Milli Eğitim Bakanlığı’na başvurdu.
Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne İzmir İl Milli Eğitim Müdürü Vefa Bardakçı’nın imzası ile gönderilen dilekçede, “100 Temel Eser Dünya Edebiyatı listesinde bulunan yazarı John Steinbeck olan ‘Fareler ve İnsanlar’ kitabının İnkılap kitapevinden basılan (sayfa 69-70-73) bazı bölümlerin öğrencilerin eğitimine uygun olmayan bölümlerin olduğu ilgili dilekçe ile bildirilmiştir. Müdürlüğümüzce aynı kitabın çeşitli yayınevleri de incelendiğinde Sel Yayıncılık (63-64 sayfaları), Varlık Yayınları (42-43-45 sayfaları), Remzi Yayınevi 856-57-60-61) sayfalarında da eğitime uygun olmayan bölümlerin olduğu yapılan incelemede tespit edilmiştir,” sözleri kullanılarak inceleme raporu ve ilgili yayınevlerinin sakıncalı bulunan sayfaları gönderildi.
Konuyla ilgili bir açıklama yapan Sel Yayınları ise "Asıl tartışılması gereken, işleri zaten önlerine gelen kitapları bir gerekçe bularak, kendilerini komik duruma düşürmek pahasına, başlarına iş açmamak adına anlamsız bir rapor yazıp mahkemeye göndermekle yükümlü, bunun için maaş alan ve olumsuz prensibiyle çalışan TC. Başbakanlık Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu yerine, bir şehirde, İzmir’de, lise edebiyat öğretmenlerinin oturup, bir kitabın iki sayfasını raporlandırarak yasaklanmasını, sansürlenmesini devletten talep etmeleridir," ifadelerine yer verdi.
Sel Yayıncılık, kitapların sansürlenmesi ile ilgili endişelerini de şu sözlerle açıkladı: "Bu artık her eserin, kitabın, filmin klasikleşmiş, evrensel bir referans haline gelmiş, insanların zihinlerinde yer etmiş denmesine bakmadan herhangi birilerinin o tanımsız ve son derece öznel 'ahlak' kriterlerine uygunsuzluk nedeniyle yargılanabileceği, sansürlenebileceği ya da yasaklanabileceğinin son göstergesidir."
Bir klasik edebiyat eseri daha sansür iddialarıyla gündeme geldi. Söz konusu kitap Amerikalı yazar John Steinbeck'in Milli Eğitim Bakanlığı'nın liselerde okutulması için önerdiği 100 Temel Eser arasında bulunan "Fareler ve İnsanlar"ı. Kitabın bazı bölümleri, İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü Kitapları İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu'na takıldı. Komisyon, kitabın sakıncalı olduğu gerekçesiyle Milli Eğitim Bakanlığı'ndan sansürlenmesini talep etti.
İzmir İl Milli Eğitim Şube Müdürü Mehmet Ceran, Konak Hakimiyet-i Milliye İlk Öğretim Okulu Müdürü Tarık Uğur, Konak Mithatpaşa Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi Edebiyat Öğretmeni Faruk Öz, Gaziemir Kipa 10. Yıl Lisesi öğretmeni Hüseyin Helva ve Buca 85. Yıl Anadolu Lisesi Edebiyat Öğretmeni Cihan Celep’ten oluşan komisyon İnkılap, Sel, Varlık ve Remzi Yayınevlerinden çıkan "Fareler ve İnsanlar"ı sayfa sayfa inceledi. 3 Aralık 2012 tarihinde toplanan komisyon, yıllardır liselerde okutulan kitabın bazı sayfalarının 'ahlaki olmayan' bölümler içerdiğine karar vererek, Milli Eğitim Bakanlığı’na başvurdu.
Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne İzmir İl Milli Eğitim Müdürü Vefa Bardakçı’nın imzası ile gönderilen dilekçede, “100 Temel Eser Dünya Edebiyatı listesinde bulunan yazarı John Steinbeck olan ‘Fareler ve İnsanlar’ kitabının İnkılap kitapevinden basılan (sayfa 69-70-73) bazı bölümlerin öğrencilerin eğitimine uygun olmayan bölümlerin olduğu ilgili dilekçe ile bildirilmiştir. Müdürlüğümüzce aynı kitabın çeşitli yayınevleri de incelendiğinde Sel Yayıncılık (63-64 sayfaları), Varlık Yayınları (42-43-45 sayfaları), Remzi Yayınevi 856-57-60-61) sayfalarında da eğitime uygun olmayan bölümlerin olduğu yapılan incelemede tespit edilmiştir,” sözleri kullanılarak inceleme raporu ve ilgili yayınevlerinin sakıncalı bulunan sayfaları gönderildi.
Konuyla ilgili bir açıklama yapan Sel Yayınları ise "Asıl tartışılması gereken, işleri zaten önlerine gelen kitapları bir gerekçe bularak, kendilerini komik duruma düşürmek pahasına, başlarına iş açmamak adına anlamsız bir rapor yazıp mahkemeye göndermekle yükümlü, bunun için maaş alan ve olumsuz prensibiyle çalışan TC. Başbakanlık Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu yerine, bir şehirde, İzmir’de, lise edebiyat öğretmenlerinin oturup, bir kitabın iki sayfasını raporlandırarak yasaklanmasını, sansürlenmesini devletten talep etmeleridir," ifadelerine yer verdi.
Sel Yayıncılık, kitapların sansürlenmesi ile ilgili endişelerini de şu sözlerle açıkladı: "Bu artık her eserin, kitabın, filmin klasikleşmiş, evrensel bir referans haline gelmiş, insanların zihinlerinde yer etmiş denmesine bakmadan herhangi birilerinin o tanımsız ve son derece öznel 'ahlak' kriterlerine uygunsuzluk nedeniyle yargılanabileceği, sansürlenebileceği ya da yasaklanabileceğinin son göstergesidir."
Filiz Aygündüz
Asu Maro