İstanbul Sirkeci’de geç Osmanlı İmparatorluğu dönemi postane binası olarak kullanılmış tarihi Türkiye İş Bankası İstanbul Şubesi, kurumun ortaya koyduğu “İş’in 100 Yılı”nı aynı adla özetleyen kalıcı bir sergi eşliğinde, Türkiye İş Bankası Müzesi olarak yenilenmiş haliyle izleyicisine tekrar kavuştu. 

 

 

26 Ağustos 1924’te Atatürk’ün emri ile kurulan, 16 Haziran 1928’de İstanbul’daki şubesinin kapılarını açan, buraya ziyareti de yine bizzat Atatürk tarafından gerçekleştirilmiş olan yapıda yükselen müze, faaliyetini 2007’den bu yana sürdürüyordu. Müzede bu ziyarete adanan Atatürk Odası da yine geleceğe emaneten, özenle korunuyordu.

 

 

Uzman bir ekipçe, geleceğin sergi anlayışı içinde yenilenen Türkiye İş Bankası Müzesi, kurumun 100. yıldönümü şerefine paylaşılan çok sayıda içeriği ve güncel tasarım atmosferi, hiç yayınlanmamış bilgi, obje, poster, orijinal belge ve fotoğraflarıyla “İş’in 100 Yılı” başlıklı bir kalıcı özel sergi ve ‘Zekâ, Dikkat ve İffet’ isimli belgesel kitaba kaynak oldu. 

 

Sergi küratörü, tarihçi Y. Doğan Çetinkaya’nın, İş Bankası Kültür Yayınları ve İş Sanat ile hazırladığı büyük boy kuşe ve renkli, 440 sayfalık kitap ve kalıcı sergiye, İş Sanat Tarih Çalışmaları Ekibi, Ayşegül Okan Sağlam, Fulya Kardeş Gülmez, Erman Harun Karaduman ve Defne Tozan Andaç katkıda bulundu. 

 

2004 yılına dek Türkiye İş Bankası Yenicami şubesi olarak hizmet vermiş yapıdaki yenilenmiş müze ve serginin açılışı dolayısıyla, özel bir basın buluşması düzenlendi. Etkinliğe Türkiye İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Suat Sözen, İş Sanat Genel Müdürü Zuhal Üreten ve çok sayıda basın mensubu ile özel davetli katıldı. Sözen yaptığı sunuşta, 1920’li yıllar İstanbul’unda Sirkeci bölgesinin ticaretin merkezi olduğuna dikkati çekerek Sirkeci bölgesinde Tahtakale - Sultanhamam ve ithalat ile ihracata yön vermiş Kapalıçarşı ve bankerlerin yoğun olarak faaliyette bulunduğu Galata arasındaki ekonomik dolaşımın altını çizdi. 

 

 

 

Sözen ayrıca, müzenin 2007’den 2024 Mart ayı sonuna kadar toplam 2 milyon 600 bin ziyaretçi ağırladığının tespit edildiğini açıkladı. Genel Müdür Yardımcısı Sözen, bu sürede 135 bini aşkın öğrenciye de türlü atölyeler ile kaynaklık etmiş bulunan yapının zaman içinde yorulmasının yanı sıra, açıldığı dönemde tablet teknolojisinin bile bugüne kıyasla eskidiğinden, ayrıca kurum arşivlerinin de güncellendiğinden söz etti. Suat Sözen öte yandan, buldukları yeni belge ve fotoğraflar eşliğinde, kuruma dair hikâyeyi de geliştirdiklerinin altını çizdi. Genel Müdür Yardımcısı Sözen sözlerini şöyle sürdürdü: 

 

“Tam 100. yılımıza girerken, kendi hikâyemizi anlatabileceğimizin daha iyi bir yolu olabileceğini düşünerek Türkiye İş Bankası’nın kuruluş, gelişme ve teknoloji, bugünkü modern bankaya dönüşüm ve topluma katkısının hikâyesini yepyeni bir teknikle topluma anlatmayı arzu ettik.

 

Bugün burada, bu sergide ilk kez görülen fotoğraflar var. Bunların bir kısmı koleksiyonerlerden alınan fotoğraflardır. Bir kısmı, bize İş Bankası ailesinden gelen, çekilmiş fotoğraflardır. ‘Bu, benim babamın koleksiyonundaydı, size bağışlamak istedim,’ denilen fotoğraflardır bunlar. Binlerce fotoğrafın içinden bunların hepsi özel olarak, belli bir duyguyu anlatmak adına seçilmiş ve bu sergiye konmuştur. 

 

 

 

 

Yine, serginin küratörü, hocam Sn. Çetinkaya’nın da bana verdiği bilgiye göre, bu sergimizde İzmir İktisat Kongresi’ne dair, daha önce hiç görülmemiş fotoğraflar bulunmaktadır. 

 

 

 

 

 

 

 

İktisadî bağımsızlık amacı ile Cumhuriyet’in ilanından hemen sonra kurulduğu için, banka ve banka müşterilerinin hikâyesi olduğu için aslında burada gördüğünüz, ülkenin hikâyesidir. Ülkenin gelişiminin hikâyesini, bankanın hikâyesi ile iç içe izleyeceğiniz bir sergiyi burada açtık. Bir şeyler anlatmaya çalıştık. Umarım beğenirsiniz, umarım keyifli olur. Umarım yine 2 milyon 600 bin ziyaretçiyi ağırlarız.”

 

Tüm eser, görüntü ve belgelerin banka koleksiyonu adına titizlikle künyelendiği müze özellikle modern heykeltıraş Kenan Yontunç imzalı, bankanın kuruluşunu yâd eden orijinal Atatürk büstü, tarihi promosyon eşyaları, banka kuruluş belgesi, Atatürk’ün ziyaret odası, İhap Hulusi imzalı afiş örnekleri ve ilk bankamatik makinesi, madencilik, dokuma gibi alanlara adanan belgesel köşeleri ile takdir topluyor. Girişim, eski Türkçe yazılı ilk dokuma para kesesi ve nice ekonomi – finans ve bankacılık aygıtı gibi unsurlarıyla kayda geçerken, kültür sanat ürünleri mağazasıyla renklenen, zemin altı kasa daireleri de gezilebilen müzede ayrıca çok sayıda şube hatırası ve eski genel müdür portrelerine de özellikle yer veriyor. 

 

 

 

 

Binanın iki katına yayılan yeni sergi düzeninde, giriş kat İş Bankası’nın kuruluş ve gelişim yıllarına odaklanıyor. Giriş katta dört ana bölüm yer alıyor: “İktisadi Bağımsızlığın Bankası” bölümünde erken dönem belgeleri eşliğinde İş Bankası’nın kuruluş öyküsü; “İş Bankacısı”nda bankanın ilk yıllarında kısıtlı olan insan sermayesini nasıl eğittiği ve dönüştürdüğü; “Büyüme Sermaye Tasarruf”ta kumbaranın hız verdiği tasarruf kampanyalarının yatırımlara zemin oluşturacak birikimleri ortaya çıkarışı ve Anadolu’daki şube ağının yayılımı; “İştiraklerin Bankası”nda ise, özellikle Cumhuriyet’in ilk yıllarında sınai kalkınmada İş Bankası’nın üstlendiği öncü rol ve kömürden şekere, sigortadan cama uzanan geniş bir yelpazede faaliyet göstermek üzere kurduğu çok sayıdaki fabrika ve işletmenin detayları ziyaretçilerin ilgisine sunuluyor.

 

 

 

Müzenin üst katında ise teknolojik dönüşüme, günümüz bankacılığına ve kurumsal sosyal sorumluluk projelerine ağırlık veriliyor. Yazı ve hesaplamalarda kullanılan daktilolar, hesap makineleri ve ilk bilgisayarlar gibi koleksiyon parçaları aracılığıyla hem bankacılık alanında hem de gündelik hayatta deneyimlenebilen teknolojik dönüşüm ve gelişen dijital hizmet sunumu bu katta izlenebiliyor. İş Bankası’nın sürdürülebilirlik ve toplumsal cinsiyet eşitliği gibi ilkeleri doğrultusunda yürüttüğü çalışmalar, girişimcilik ekosistemi yaratan programlar, bankanın kurumsal sosyal sorumluluk projeleri, eğitim, çevre, spor ve kültür-sanat faaliyetleri ve geçmiş reklamlarının yer aldığı renkli bölümler de üst katta yer alıyor. 

 

 

 

İlk genel müdürlük görevini Atatürk’ün emri ile kurucusu Celâl Bayar’ın üstlendiği Türkiye İş Bankası’nın tarihini özetleyen “İş’in 100 Yılı” sergisinde, 2007’den günümüze girişimi hayata geçirenlere İş Sanat A.Ş. adına sunulan teşekkür plaketi de dikkat çekiyor.

 

14 Kasım 2007’de ziyarete açılan Türkiye İş Bankası Müzesi’nin ilk kurucu ekibinde, küratörlüğü merhum Prof. Zafer Toprak üstlenmiş, kurucu müze müdürlüğünü Necdet Tanrıkulu’nun yaptığı projenin kurgu ve tasarımında da Tetrazon Müze - Burçak Madran’ın emeği geçmişti. 

 

Emre Senan’ın grafik tasarımı ile zenginleştirdiği, küratörlüğünü Doç.Dr. Y. Doğan Çetinkaya’nın yaptığı müzenin 2024 edisyonunda ise, sergi tasarımı ve grafik tasarımda Cem Kozar, Işıl Ünal (Pattu), Serra Uludağ, Aysu Keten ve Mehmet Enes Özden rol aldı. İlk dönem banka şubesi animasyonları ile dikkat çeken Türkiye İş Bankası Müzesi’nin bu bölümünde ise Kabuk imzası ile Oya Çiftçi ve Emir Suat Darman’ın emeği geçerken, sergi kurulumu OCD Museum Works tarafından hazırlandı. Müzenin sergi prodüksiyonu için de, Çağlar Mobilya, Karınca Reklam, FuarLed ve Zafer Kristal ile Esprint ve Lamart’ın katkısına başvuruldu. 

 

Türkiye İş Bankası Müzesi, pazartesi hariç her gün 10.00 - 18.00 arası ücretsiz gezilebiliyor. İş Bankası’nın tüm müzelerinin, banka kuruluşunun 100. yıldönümüne özel olarak, 26 Ağustos Pazartesi günü de ziyarete açık olacağı belirtiliyor.

 

Bilgi: https://issanat.com.tr/turkiye-is-bankasi-muzesi/

 

 

 

 

“1924’te, Çankaya Köşkü’nün bahçesinde, yoğun ve yorucu hükûmet toplantısına ara veren Gazi Mustafa Kemal Paşa, dinlenen Başvekil İsmet Paşa ve diğer vekillere samimi bir havada şu soruyu sormuştu:

 

“Bu kadar az parayla banka kurulabilir mi?”

 

Cumhuriyet ilân edilmiş, şimdi onun inşası başlamıştı. İktisadî sahada da en fazla talep edilen milli bankaya sıra gelmişti. Banka fikrini, çiçeği burnunda İmar, İskân ve Mübadele Vekili Celâl Bayar ortaya atmıştı.

 

Çankaya’ya çağrılan Celâl Bey’i, Gazi Mustafa Kemal Paşa, “Gel bakalım, bir banka kursak nasıl olur?” diyerek karşılamış, hemen konuya girmiş, Celâl Bey’in böyle bir işten heyecan duyup duymayacağını ve böyle bir işin sorumluluğunu alıp almayacağını sormuştu.

 

Celâl Bey iki soruya da olumlu yanıt verince, bir hatırlatmada bulundu:

 

“Vekilliği ve icap ederse mebusluğu da bırakacaksın!”

 

Celâl Bey’in olumlu yanıtı üzerine Gazi Mustafa Kemal Paşa, bankanın tarihine altın harflerle yazılacak şu cümlesini söylemişti:

 

“Zekâ, dikkat ve iffet! Her şey için muvaffakiyet amilidir. Merak etme, muvaffak olacaksın.”