"Çocuk edebiyatı zorluklarla karşı karşıya"
"Tove Jansson, Mumilerin Yaratıcısı ve Sanatçı" adlı sergiyi konuştuğumuz Sophia Jansson, "Çocuk edebiyatının bazı zorluklarla karşı karşıya olduğunu düşünüyorum," diyor.
Seyhan Akıncı
Dünya edebiyatında esen Kuzey rüzgârı çağdaşlara olduğu kadar 'efsane'lere olan merakı da artıyor. Tüm zamanların en iyi Fin sanatçılarından biri kabul edilen Tove Jansson'un yarattığı Mumiler ve daha fazlasını görebileceğimiz bir sergi bu yüzden dikkat çekici. Avrupa Pasajı'ndaki Aynalı Geçit'te açılan "Tove Jansson, Mumilerin Yaratıcısı ve Sanatçı" adlı sergi Jansson’un eskizleri, karikatürleri, kitap illüstrasyonları ve tablolarından oluşan bir seçki sunuyor. Sergi 17 Mayıs'a kadar ücretsiz olarak görülebilecek sergiyi ve Tove Jansson evrenini sanatçının temsilcisi Sophia Jansson ile konuştuk.
Sophia Jansson
Tove Jansson'un yarattığı Moomin evreniyle ilk ne zaman tanıştınız ve bir aile üyenizin yarattığı bu evren sizde nasıl hisler uyandırdı?
Evet, Mumiler'in evreniyle ilk kez çok küçük bir çocukken karşılaştım çünkü Tove ailemin çok yakın bir üyesiydi. Yani temelde Mumiler ailesine çok benzeyen Jansson ailesinde büyüdüm ve bu beni mutlu veya üzgün hissettirmedi. Sadece Mumiler'in yaptıklarının normal olduğunu düşündüm çünkü tıpkı benim ailem gibiydiler.
"Tove Jansson, Mumilerin Yaratıcısı ve Sanatçı"sı gibi kapsamlı sergiler, sanatçıya biraz daha geniş bir perspektiften bakma fırsatı da sunuyor. Bu sergiye baktığınızda, Tove Jansson ve sanatı hakkında hangi düşünceleri uyandırıyor?
Türkiye'de Tove Jansson hakkında kapsamlı bir sergi olması çok güzel. Sanatına ve ayrıca hayatına dair iyi bir kesit sunuyor. Bir illüstratör olarak onun hakkında bilgi var ama Mumiler'in çizimlerinden bazıları sergileniyor, çizgi romanları sergileniyor veya eskizleri ve tabii ki Tove'nin sanatsal kariyerinin pek çok kişinin bilmediği bir parçası olan resimleri de var. Bu yüzden onu yeni keşfedenler için ilginç olacağını düşünüyorum.
Son zamanlarda dünya çapında İskandinav edebiyatının yükselişine tanık oluyoruz. Jon Fosse Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı... Bu yükselişi neye bağlıyorsunuz?
İskandinav edebiyatının dünya çapında yükselişi ilginç bir olgu. Uzun bir süre boyunca dünya pazarına Anglosakson edebiyatı hakimdi ancak yakın zamanda diğer bölgelerden kitap satmak için yeterli çevirmen ve yeterli iyi temsilci oldu. Tabii ki İskandinav ülkelerinde uzun zamandır dünya standartlarında bir edebiyata sahip olduğumuzu hissediyoruz ve sonunda dünyanın geri kalanında tanınıyoruz. Bunun İskandinav ülkelerindeki edebiyat temsilcilerimizin sıkı çalışmasından kaynaklandığını düşünüyorum.
Çocukların ekran başında geçirdiği zamanın ve okuma alışkanlıklarının yaygın olarak tartışıldığı bir çağda, çocuk edebiyatının rolünün daha da zorlaştığını söyleyebilir miyiz?
Çocuk edebiyatının bazı zorluklarla karşı karşıya olduğunu düşünüyorum, özellikle de günümüz çocukları çok fazla okumuyor gibi göründüğü için. Cep telefonlarında çok fazla zaman geçiriyorlar ve bu herkes için gerçek bir zorluk. Ancak çocuk edebiyatının genellikle harika resimli kitaplara sahip olduğunu düşünüyorum ve resimli kitaplar aracılığıyla çocukları okumaya teşvik etmenin çok iyi bir yolu olduğunu düşünüyorum çünkü artık doğal olarak resimlere bakmaya meyilliler ancak metin de önemliyse onları okumaya da çekebilirsiniz. Ancak edebiyatla çalışan herkesin hem çocuklara hem de daha büyük kitlelere hikâyelerin ne kadar harika olduğunu ve herkesin hayatını ne kadar zenginleştirdiğini ve edebiyat olmadan ne kadar fakir olacağımızı ve dilimizde kelimelerin öneminin çok çok önemli olduğunu göstermek için özel bir çaba sarf etmesi gerektiğini düşünüyorum.
