Genç kadın sanatçılara destek
Genç sanatçı kadınların profesyonel sanat dünyasına ilk adımlarını atmalarını destekleyen Bir Adım Var Vakfı, bu yılki BASE'de 12 sanatçıya destek verdi. Genç sanatçılara bu yılki çalışmalarının detaylarını sorduk.
Bilim, teknoloji, sanat ve spor alanlarında eğitim gören üniversiteli genç kadınlara burs ve gelişim desteği sağlayan Bir Adım Var Vakfı'nın, Türkiye’nin yeni mezun sanatçı platformu BASE ile sürdüğü iş birliği meyvelerini vermeye devam ediyor. Bu yıl 26-30 Kasım 2025 tarihleri arasında düzenlenen BASE’te, BAV Vakfı'nın görsel sanatlar bursiyerlerinin eserlerine yer verdiği seçki de yer aldı. Bursiyerlerin her yıl yeni ürettikleri eserlerle BASE’e katılımı teşvik edilerek, sanat alanındaki görünürlükleri, iş birliği kurma olanakları ve güncel sanat dünyasını keşfetme süreçleri destekleniyor. Bu edisyonda Arzu Şemşi Kaygusuz, Bahar Kıyıklık, Deniz Ada Depecik, Feyzagül Korkmaz, İlayda Almaz, Melis Sürüç, Sara Akkuş, Sevinç Orman, Sudenaz Korkmaz, Şevval Yılmaz, Ümre Akalp, Zenetsu Umul gibi 12 genç sanatçıların eserlerinin olduğu seçki resim, heykel, çizim, rölyef, fotoğraf, video yerleştirme, dijital tasarım ve storyboard, lif sanatı ve baskı gibi eserleri ile disiplinlerarası bir seçki sundu.
BASE'de yer alan seçkiye mentorluk desteğinde bulunan Melike Bayık, Bir Adım Var Vakfı’nın sanat alanıyla ilişkisi, vakfın bursiyerleri arasında görsel sanatlar alanında üreten genç kadınların artan ihtiyaçlarının görünür hâle gelmesiyle başladı derken, son çalışmaları hakkında şunları söylüyor; "Bursiyerlerin çalışmalarını ilerletebilmeleri, yönlendirme alabilmeleri ve kariyerlerinde sağlam adımlar atabilmeleri için Vakıf ile bir araya geldik. Vakfın kurucusu İpek Ilıcak Kayaalp’in vizyonu doğrultusunda bu alanı güçlendirmek üzere mentorluk programları, atölye buluşmaları, bienal ve müze ziyaretleri gibi çok yönlü bir destek ağı oluşturduk.
Bu yıl özellikle görsel sanatlar alanındaki yoğun ilgi nedeniyle, bu disiplinde eğitim alan bursiyerlerin üretimlerini yakından değerlendirdik. Her bir öğrencinin dokuz aylık eğitim ve mentorluk sürecinin eserlerine nasıl yansıdığını, haftalık olarak takip etme şansım oldu.
Bu yılki seçkiyi önceki dönemlerden ayıran en önemli özellik, tamamen sanat alanında ilerleyen genç kadın sanatçıların üretimlerinden oluşması. Bu çalışmaların gelecekte karşılaşacağımız sergilerin, projelerin ve bienal üretimlerinin ilk adımları olması ayrı bir heyecan yaratıyor. Bursiyerlerimizin güçlü kavramsal yönelimleri ve disiplinlerarası yaklaşımları, sanat alanında kendilerine sağlam bir yer açmaya başladıklarını gösteriyor."
Bu yılki Base'e katılan Bir Adım Var Vakfı bursiyerlerinden olan sanatçılara ise çalışmalarıyla ilgili sorular yönelttik. İşte genç sanatçıların çalışmaları ile ilgili görüşleri…
Sanatla yolunuz nasıl kesişti?
İlayda Almaz: Sanata olan ilgimi yönlendiremediğim küçük yaşlarımda, çevremdeki insanların yol göstermeleri ile lise öğrenimimin ikinci senesinde Mersin Nevit Kodallı Güzel Sanatlar Lisesi'ne daha sonra Hatay Bedii Sabuncu Güzel Sanatlar Lisesi'ne geçiş yaptım.
Bahar Kıyıklık: Küçükken sürekli kendi kendime resimler yaptığım için annem bu ilgimi fark etti ve resim kursuna gitmeye başladım. Benim için bir hobiden fazlası olduğunu fark ettiğim noktada Başakşehir Güzel Sanatlar Lisesi’ne giderek sanat dünyasıyla tanışmaya başladım.
Sevinç Orman: Bu bence bir kesişme değil - hali hazırda içinden gelmesi gereken bir durum. 7-8 yaşlarındayken son derece içime kapanık, yeniliklere adım atmaktan korkan, saçlarımı bile açmaya çekinen derslerinde sürekli başarılı olmaya çalışan diğer öğrencilerin “inek” olarak nitelendirdiği çocuktum. Dikdörtgen plastik gözlüğüm ve asla çıkaramadığım uzun eteğimle okuldaki sanat atölyesinde kendi kendime vakit geçirmeyi severdim.
Sevinc¸ Orman, “Kutsal Susturma”, 2023
Şevval Yılmaz: Küçük yaşlardan yoğun ilgim vardı. Sevdiklerimle iletişimimi kendimce resimli/şiirli mektuplar yazarak kuruyordum. Liseye geçerken resim bölümü okumak istediğimden o kadar emindim ki, Ankara’daki Güzel Sanatlar Lisesi’ni kazanamayınca 13 yaşımda tek başıma zorlu koşullarda Samsun’da Güzel Sanatlar Lisesi’nde 1,5 yıl okudum.
Bir Adım Var (BAV) kapsamında, BASE’de yer alan eserin üretim hikâyesine dair sizi en çok heyecanlandıran detay nedir?
İlayda Almaz: Üretimlerimin BAV kapsamında insanlarla etkileşim içerisinde olacak olması daha fazla üretmemi sağlıyor. Kapsamlı diyebildiğim ve ilk defa yer alabileceğim serginin, sanat alanında beslenebileceğim İstanbul gibi zengin bir şehirde olan BASE'de olması beni çok heyecanlandırıyor.
Bahar Kıyıklık: BAV Vakfı ile ilk defa bir sergi çatısı altında benim de işimin bulunuyor olması beni çok heyecanlandırıyor. Diğer taraftan BASE gibi önemli bir kurumda eserimin sergilenecek olması ve bu vesile ile yeni insanlarla tanışıp sanatla dolu bir süreç geçirecek olmaktan mutluluk duyuyorum.
Bahar Kıyıklık, “Metsavana”, 2024
Sevinç Orman: İki fotoğrafımdan birini 14 yaşındayken cips paketi ve kuzenimi kullanarak çektim. Diğerini ise 16 yaşımda tamamıyla spontane bir şekilde kendi kafama dantel sararak oldu. Zaman geçtikçe herkes gibi daha fazla kurala, bilgiye maruz kaldıkça üretim orijinalliğim köreldi fakat kadınlık meselesine daha geniş perspektiften takıntılı hale geldim. En sonunda ise bu iki çalışmamın daha ben farkında bile değilken aslında en başından kadınlığa dair olduğunu anladım.
Şevval Yılmaz: Ankara küçük bir yer ve İstanbul’da hiç tanımadığım insanların dönüşlerini alacak olmak benim için çok kıymetli. Resimlerim bana bir tür günah çıkarmaymış gibi hissettiriyor ve bu bir tür yüzleşme, arınma şekli. Hissettikleri kadarıyla izleyicilerle bu hisleri paylaşmak beni heyecanlandırıyor.
Bir Adım Var Vakfı ile tanışmanız size hem kişisel hem de profesyonel anlamda nasıl bir güç ve motivasyon kazandırdı?
İlayda Almaz: Kendimin farkında olabilmemi ve sanat mecramda bakış açımı dönüştürerek işlerime yeni bir soluk vermemi sağladı. Bunları yaparken, BAV kapsamında, edindiğim çevre ile birlikte başka insanlarla ve hikayelerle tanışmama olanak tanıdı.
I·layda Almaz, “Bulus¸ma”, 2025
Bahar Kıyıklık: BAV kapsamında ilham veren eğitimler ve hocalarımız bana çok yardımcı oldu. Aynı zamanda kendi alanında başarılı, güçlü ve istikrarlı kadın arkadaşlarımı görmek de bana motivasyon oluyor ve her bir arkadaşımın yaptıklarıyla gurur duyuyor, ne kadar çabalamam gerektiğini hatırlıyorum.
Sevinç Orman: İkinci başvurumda kabul oldum. Normalde çalışmaları sergilenecek derecede iyi olduğumu düşünmezdim. Üstelik Türkiye gibi ataerkil bir ülkede sanatçı kadın olarak nasıl hayatımı idame ettirebilirim diye korkuyordum - istemediğim bir hayata zorlanmaktan. Potansiyelimi harcamaktan, dışarıya çıkamamaktan korkuyordum. Vakıf sanat danışmanımız Melike Hanım gibi insanlarla tanışarak bu umutsuzluğumu birazcık da olsa azalttığımı düşünüyorum.
Şevval Yılmaz: Belirsizlikten büyük rahatsızlık duyan birisi olarak, etrafımdan haberdar olmak hatta dahil olmak bana çok iyi hissettirdi. Neden daha sıkı tutunmam gerektiğini hatırladığım bir kapı açtı. Gerekli imkanlar olduğunda, olmasa dahi emek vererek sonunda kesişen bazı yolların -vakıf gibi- vesilesiyle karşılığını alan birçok kadınla bir arada olmak çok kıymetli.
BASE’e ilk kez katılmak sizin için nasıl bir deneyim? Sergi hazırlık sürecinde aklınızda en çok ne vardı?
İlayda Almaz: Hem BASE’e ilk kez katılmak hem de bu kadar donanımlı katılacağım ilk serginin BASE çatısı altında olması hayallerimin olabilitesini görmemi sağladı. Hazırlık sürecinde sergiye gireceğim ve üretimlerimi diğer sanatçı adayı arkadaşlarımın eserleri ile birlikte göreceğim an beni çok heyecanlandırıyor.
Bahar Kıyıklık: BASE gibi prestijli bir kuruma ilk kez katılıyor olmak benim için çok heyecan verici ve önemli bir adım. Bu ana kadar mezun olduğumda katılmayı beklediğim bir sergiye henüz mezun olmadan katılma şansı elde etmek heyecan verici.
Sevinç Orman: Daha önce bu denlice kapsamlı bir sergide yer almadım. Nedir, çalışma nasıl gönderilir, üretmek ne demek, sergi ne işe yarar, dünyaya katkıda mı bulunuyorum hakikaten, çalışmam sergilenerek ne değişiyor ki, ne için üretiyorum ki ben, gerçekten üretiyor muyum… gibi birçok sorum vardı - hala var. Sanırım yavaş yavaş aşacağım ya da bu sorular hayat boyu benimle olacak.
Şevval Yılmaz: Yalnızca mezun öğrencilerin katıldığı bir sergide mezun olmamışken bulunacak olmanın, İstanbul’da ilk kez resimlerimin izleyiciyle buluşacak olmasının duygularımı ve çalışma sürecimi sınayacağım bir deneyim alanı açacağını düşünüyorum. Hazırlık sürecinde ise samimi olmayı, hissettiğim şekilde anlatmayı ön planda tutuyordum.
Şevval Yılmaz, “Zamanın Sonuna Dek”, 2023
Kendi sanat yolculuğuna yeni başlayan başka genç isimlere ne tavsiyeleriniz olur?
İlayda Almaz: Zamanın çok hızlı geçmesi ve geç kalmışlık duygusu bizim elimizi bağlamamalı. Aksine olan vaktimizde kendimizi teşvik ederek daha fazla ve akıcı bir şekilde üretmemizi; paralelinde sanat alanında, okumalarımızı arttırarak arşivimizi zenginleştirmemiz ve bu sayede daha donanımlı olarak ve farkındalık bilinciyle birlikte ilerlememizi sağlamalı.
Bahar Kıyıklık: Ben sanat yolculuğumda en önemli şeyin deneyimlemek olduğunu düşünüyorum. Kendi arayışlarıma çıkıp hikâyemi en güzel yansıtacak yolları bulmak için çabalıyorum. Eserleri görmeye ve sanatçılarla sohbetler etmeye özen gösteriyorum. Bu yüzden benim tavsiyem sanatta kendinizi arayış çabanızın hiç bitmemesi yönünde.
Sevinç Orman: Ben de yeni başladığım hatta hala başladım mı diye sorguladığım için tavsiye vermek haddime mi bilmiyorum. Ancak tüm dış etkenlere rağmen -aile, koşullar vs- gerçekten kafayı dik tutup devam etmek gerekiyor. Kimse için değil kendiniz için. 80 yaşındaki siz şu an karşınızda olsa size ne derdi, nasıl bir hayat yaşasanız ölüm döşeğinde pişman olmazsınız? Karamsar gelebilir ancak gerçeklik bu.
Şevval Yılmaz: Günümüzde insanların kendilerini tanımlamakta zorluk çektiğini görüyorum. Elbette kolay değil, tam olarak tanımlamamız mümkün de değil fakat onlara söylenen kadar olmadıklarını bilmelerini, umutsuz durumlara rağmen inanmayı, süreci yastığa kafalarını koydukları anda “elimden geleni yaptım” diyecek şekilde geçirmedilerse bırakmamalarını tavsiye ederdim.
Gelecek projeniz nedir, sırada ne var?
İlayda Almaz: Üretimlerimin çıkış noktasını oluşturan eser metnim ve kullandığım medyalar bağlamında izleyiciyi de hikayelerime dahil edebileceğim, karakterlerim ile duygu paylaşımları yapabileceğim daha büyük ve/veya uzun işler üreterek hem hikaye hem de boyut bakımından giderek genişleyecek ve sıçramalara sebep olacak seri işlerimi tamamlayacağım.
Bahar Kıyıklık: Gelecek projemde, daha fazla arayış ve daha fazla deneyim var. İnsanlara yaptığım eserlerin hissettirebileceği atmosfer ilgimi çekiyor ve merakımı uyandırıyor. Sanat yoluyla insanlarla duygularımı paylaşmak istiyorum ve bu yönde eserler üzerinde uğraşıyorum.
Sevinç Orman: Planlarımı kendi içimde tutmayı tercih ediyorum - başkalarından duyabileceğim yorumlar sebebiyle rehavete ya da umutsuzluğa kapılmamak için. Bence herkes böyle olmalı. Kendi iyiliğiniz için güzel şeyleri en sevdikleriniz dışında kimseye söylemeyin.
Şevval Yılmaz: Samimi bir şekilde ifade edebileceğim imgeleri yüzeyde şu an uyguladığım teknik ile birlikte bir seri olacak şekilde tamamlamak istiyorum. Herkesin kendinden bir parça hissedebileceği, duyguları yüzey vasıtasıyla paylaşabileceğimiz, resim yoluyla anlatmak istediğim birkaç hikayem daha var.


