Türkiye çağdaş sanat hafızasına bıraktığı özgün izlerle kültür - sanat odaklarınca tanınarak saygın noktaya erişen merhum sanatçı Haluk Akakçe’nin çok disiplinli üretim anlayışı ve yaratıcı vizyonu, İstanbul’dan geleceğe aktarıldı. 

 

Sanatçının yakın dostu ve sâdık koleksiyoneri Şengül Oğuz’un liderliğinde kurulan ‘SM Sanat’, Akakçe’nin 2019 - 2023 arası yaşayıp çalıştığı atölyesini ‘yaşayan müze ve galeri’ mantığı ile İstanbul’un kültür sanat haritasına kazandırdı. 

 

SM Sanat Yönetim Kurulu Başkanı Şengül Oğuz, projeyi şöyle anlatıyor: “Haluk, çağdaş sanatın dünyada tanınan en önemli isimlerinden biriydi. Onun yaşamına ve üretim sürecine tanıklık eden bu mekânı sanatseverlerle yeniden buluşturmak bizim için çok kıymetli. SM Sanat olarak, onun sanat mirasının geleceğe taşınmasına katkı sunmaktan gurur duyuyoruz.”

 

 

SM Sanat bu yönüyle, Akakçe’nin yine kendi tasarımı, resmî tescilli siyah beyaz HA kodlu ‘marka - logo’sunu da uluslararası platformda tanıtıp, konumlandırmayı amaçladığı mesajını, atölye açılışında kamuoyu ile paylaştı. 

 

Akakçe’nin Beşiktaş Akaretler tarihi sıra evlerinin 33 numaralı yapısında korunan atölyesi, sanat eleştirmeni, küratör, yazar ve AİCA TR üyesi Sinan Eren Erk’in başını çektiği ekip tarafından düzenlenerek ziyaretçilerin ilgisine sunuldu.

 

 

 

Atölye-müzenin açılışı, 9 Ekim 2023’te mücadele ettiği amansız hastalığa yenik düşerek, eşi, dostları ve yoğun bir hayran kitlesiyle alkışlanarak Zincirlikuyu Mezarlığı’na, çok sevdiği merhum annesinin yanına uğurlanan sanatçının vefatının ikinci yıldönümüne rastlamasıyla, oldukça duygusal bir nitelik de kazandı. Diğer yandan, SM Sanat tarafından ayrıca, projenin ‘Haluk Akakçe Sanat, Kültür ve Eğitim Vakfı’ iş birliğiyle geliştirildiği, gelecek etkinliklerin de yine bu ortaklıkla yürütüleceğinin altı çizildi. 

 

Haluk Akakçe Atelier’nin nedeniyle, SM Sanat Sanat Danışmanı, küratör Sinan Eren Erk ve SM Sanat girişimi bir ön izleme etkinliği de sundu. Erk, turda Akakçe’nin hayvan sevgisi, çocuksu karakteri ve bundaki saflık ile mahremiyete gösterdiği özene büyük vurgu içinde, mekâna saçılan ve sanatçının imzasını taşıyan, farklı tarihlere ait heykel, tasarım, video, tuval, yerleştirme ve moda ürünlerine yönelik kapsamlı bir bilgilendirme turuna öncülük etti.

 

 

Ankara doğumlu sanatçı Akakçe, Bilkent Üniversitesi'nde iç mimarlık eğitiminin ardından Londra'daki Royal College of Art ve Chicago'daki The School of the Art Institute of Chicago'da yüksek lisans yapmıştı. Erk, atölye giriş katından başlayan turunda, henüz en az altı bin parça eseri kataloglanabilmiş sanatçının 2006 tarihli, ‘Sky is The Limit’ adlı video enstalasyonuna da dikkati çekti. Erk yapıtla ilgili olarak, kendisine Nevada Valisi’nin yaptığı çağrıya olumlu yanıt veren sanatçının Las Vegas Fremont Street konumundaki Viva Vision dev LED ekranına kattığı, dört blok uzunluğundaki alana 12,5 megapiksellik boyutla saçılmış bu projeyi, günümüz sanatının taşıdığı dijital medya, animasyon, yapay zekâ araştırmaları ve video zenginliğine kıyasla, dönemin ‘öncü’ işlerinden biri olarak nitelendirdi. Erk bu yönüyle sanatçının kariyerine dijital çalışmalarla başlamasının da ayrıcalığını vurguladı. 

 

‘Haluk Akakçe Atelier’, merdiven boşluğundaki buz patenleri, sanatçının bıraktığı şekilde korunmuş optik yanılsama içerikli ayna tasarımı, avizelere iliştirilmiş balonlu figürleri ve atölye camlarına Akakçe tarafından yerleştirilmiş kırmızı balonları ile öne çıkıyor. ‘Haluk Akakçe Atelier’nin girişinde de, sanatçının eser yerleştirme ve üretim sürecinde belgesel hale getirilmiş yüksek çözünürlüklü imgeleri, ziyaretçileri selamlıyor. 

 

 

Eserleri New York'taki Whitney Museum of American Art ve New Museum ile Londra'daki Tate Britain, Graz'daki Kunsthaus Graz ve İstanbul Modern gibi pek çok kaynakta korunan Akakçe’nin atölyesinin girişinde ayrıca, 2022 tarihinden siyah beyaz bir soyut figür olan Mr. Nobody, ‘mekân benden sorulur’ dercesine, sanatçının bıraktığı şekilde izleyicileri karşılıyor.

 

Babası balet olan, eserlerinde dansa, akışkanlığa büyük özen gösteren sanatçının çok sevdiği, TED Koleji mezunu sevgili annesini betimlediği ‘Papatya’ temalı soyut dışavurumcu tablosuyla da zenginleşen yapıda, çok sayıda siyah beyaz özgün desen de göze çarparken, atölyenin sanatçının el yazısı ile korunan giriş - uyarı yazısı da dikkat çekiyor. Binanın ikinci katında da büyük bir içerik yoğunluğu izleyiciyle buluşuyor. Atölyede ayrıca, sanatçının duvara bıraktığı papyonlu bir kuş deseni de çerçevelenmiş haliyle izlenebiliyor. 

 

 

 

Eserlerinde Teddy Bear veya sahiplendiği hayvanların yanı sıra hayal gücünden çağırdığı ahtapot veya fil gibi unsurlara da sıkça yer veren sanatçının çalışmaları, bu yönüyle, Türkiye çağdaş sanatından Fikret Mualla, Sabri Berkel, Semiha Berksoy, Fahrelnissa Zeid ve Bedri Rahmi Eyüboğlu ile Burhan Doğançay ve Erol Akyavaş’ı dahi andırır, sentezli bir katmanlar arasılık taşıyor. Akakçe’nin yapıtlarına öte yandan dünya sanat tarihine damga vurmuş Jean - Michel Basquiat, Jean Dubuffet, Andy Warhol ve yalın rölyef - kolajlarıyla bilinen Henri Matisse ile nice imzanın ruhunun da sindiği hissedilebiliyor. 

 

 

Sinan Eren Erk bu aşamada Akakçe’nin taşıdığı çok yönlülüğü, özetle şöyle ifade ediyor: “Zaten bu atölyede, sanatçının 2019 - 2023 tarih aralıklı çalışmalarını seçmemizin nedeni de, kendisinin bütün o zamanlarını görebilmek. Bir Haluk’tan bahsetmiyoruz. Çok enteresan şekilde, yine bu çocuk mantığına dönüyoruz, ama çocukluk = hayret durumudur bu. İnsan hayret ettiği kadar öğrenebiliyor. Haluk, 2023’te de hayret ediyordu. 2019’da da, öncesinde de. O hayret hiç bitmedi. Ama o hayretin nerelere evrildiğini ve bunu nasıl kavradığını görmek adına, sanatçının stilindeki nüansları okumak, önemli şeylerden bir tanesi. 

 

Çağdaş sanat özelinde söylersek, bence bizim, bir çağdaş sanatçının sadece bir karakter olduğuna dair bir yanılgımız bulunuyor. Çağdaş sanat tarihi de çoğunlukla, bir sanatçıyı bir karakter üzerinden göstermeye çalışır. Ama aslında bir sanatçı da, içinde çok fazla insan yaşayabildiği için sanatçıdır.” 

Akaretler’deki atölyesinin kapı numarası ile eseri ürettiği tarihi çalışmalarına bırakmasıyla da dikkat çeken Haluk Akakçe’nin sanat anlayışı bu yönüyle, grafiti sanatı, pop sanat, brut sanat akımı, video art ve dAdA gibi birçok sanat tarihsel anlayışa da hemzeminde yaslanıyor. Yapıtlarına zanaatın kıymetini nakşetmekten çekinmeyen bir figür olarak Akakçe’nin atölyesinde ayrıca müze - atölyenin ‘düsturu’ da sayılabilecek bir eser öne çıkıyor. 

 

Seçtiği canlı türleri üzerinden her seferinde bir tür otoportre de ürettiği düşünülen Akakçe, 2022 tarihli bu çalışmasının zeminine beyaz boya ile yine ‘Teddy Bear’ biçimini kondururken, afiş ruhlu, sokak sanatı etkili çalışmada izleyiciye İngilizce olarak şöyle hitap ediyor: “Bir rüya insanı olmayabilirsin, ancak hayal gücünün kudretine inanabilirsin.’

 

 

Atölyedeki türlü detaylar üzerinden geleneksel nazar boncuğu simgesine olan yakınlığı ile de dikkat çeken Haluk Akakçe’nin bıraktığı mekânda, öte yandan, yaşamı boyu kullandığı ve tasarladığı gözlüklerden, terzihanede müdahale ettiği türlü marka kostümlere pek çok detay art arda geliyor. Atölyede, hakkındaki öncü röportajların arşiv kopyalarından aldığı tasarım ödülüne, güncelleyerek kullandığı geleneksel ayakkabı boyacı kutusundan peruk çeşitlerine ve ahtapot dikiş oyuncak figürüne, birçok unsur ziyaretçiyi bekliyor. Bunca detay arasında, sanatçının en özel miraslarından ikisi ise, atölyenin iki ayrı mekânında karşımıza çıkan, annesine ait siyah beyaz gençlik portresi oluyor. 

 

 

 

 

 

Eserlerinde Napolyon gibi tarihsel karakterlere verdiği özgün yorumlarla da dikkat çeken Akakçe kullandığı ve fırçası, kalemiyle baştan yarattığı sanatçı koltuğunun da korunduğu atölye, öte yandan sanatçının üzerinde çalıştığı ve yarım kalan son resmine de ev sahipliği yapmasıyla, mekânın dramatik etkisini artırıyor. İzleyicileri, Yıldız Savaşları ve Geleceğe Dönüş temalı tescilli karakter figürleri ile zaman makinesi araçlarıyla hayrete düşüren atölyede ayrıca, sanatçının çok sevdiği ve koruduğu minyatür atlıkarınca ve dönme dolaplar da hareket halinde tutuluyor. 

 

 

Projelerini ortaya koyarken sıkça kullandığı Polaroid fotoğraf tekniği ile aynalarla dolu atölyesindeki çalışmalarının hepsini tek bir ‘ekran panel’ üzerinde tutan Akakçe’nin bu ‘masaüstü’ne de bıraktığı gibi yer verilen atölyede bunun yanı sıra, bir diğer kapıda ise sanatçının şu mesajı dikkat çekiyor: “İleride Mucizeler Var.”

 

 

Vefatından kısa süre önce tamamladığı portresinde ‘Güç Benimle’ diyerek Yıldız Savaşları’ndaki ‘Kudret’ temasına selam veren, ahtapotlar, yengeçler, türlü bitkileri sevgiyle besleyen Haluk Akakçe ilgili eserde İngilizce olarak ‘Kudret Benimle’ derken, ilgili figürün alnına da bir üçüncü göz konduruyor. Giydiği kostümde ‘Neysem O’yum’ diyen figüre Akakçe ayrıca, ‘Ben her şeyim’ imasını bırakmadan da bırakmıyor ve sol köşesinde Douglas Adams’ın ‘Bir Otostopçunun Galaksi Rehberi’ne gönderme yaptığı 42 numarası ile dikkat çeken, diğer yanında ise vefat ettiği yaşa ithafen 53 sayısını bıraktığı eserin sol alt köşesine şu mesajı iletiyor: “Sen, bu yapıt tarafından korunmaktasın.” 

 

 

Bu arada not düşelim, sanatçının başta Afgan tazıları Salt, Pepper ve Apollo ile yavrulayan 20’ye yakın türü gelmek üzere baktığı ve betimlediği tüm hayvanlar da alınan karar ve hayvan sevgisinin koşulsuz mirası olarak bugün yeni sahipleriyle birlikte yaşamayı sürdürüyor. 

 

 

Haluk Akakçe Atelier, Akaretler Sıra Evler No.33, Pazartesi ve Salı hariç 12:00-19:00