Geçmişi, çokça bugünü, biraz da geleceğiyle İTEF’i konuşalım. Bu sene 17.si düzenleniyor, dile kolay uzun bir yolculuk. Hadi, hikâyenin en başından başlayalım. 

 

Evvel zaman içinde kalbur saman içinde, Nermin Mollaoğlu ve Mehmet Demirtaş yurt dışı gezilerinde edebiyat festivallerine az gitmiş uz gitmişler. Gitmiş gitmelerine de öylece dönmemişler tabii. "Bizim neden edebiyat festivalimiz yok?" demişler ve İTEF’i yapmaya karar vermişler. Hatta festival yapmakla kalmayıp bazen geleceği öngörmüşler, Booker, Nobel ödüllü yazarları henüz bu ödülleri kazanmadan önce bulup davet etmişler. Şimdi İTEF 17 yaşına bastı, nice yaşları olsun.

 

 

 

Modern anlamda yapılan en eski edebiyat festivali olan Cheltenham bu sene 75. yaşını kutluyor, fakat edebiyat festivallerinin tarihinin çok daha geriye gittiğini kabul etmek gerek. Biz de yetişiyoruz, az kaldı.

 

 

Okurların aklında genellikle kitap fuarı ve edebiyat festivali karışır. "Edebiyat festivali mi, kitap fuarı mı?" sorusu şuna benzer: Bir kilo pamuk mu daha ağırdır bir kilo demir mi? Asıl soru ise bu festivallerin ne işe yaradığı. Edebiyat festivallerinin faydalarını say say bitmez. Ama kısaca yazarla okur buluşur, şehirler edebiyatla bağ kurar, yayın çevresi birbirini tanır, paneller, söyleşiler ve atölyelerle bireyler edebiyatın içinde kendilerine ses bulurlar. Yani aslına bakılırsa, okuyucu pasif konumda kalmaz, aktif özne konumuna geçer.

 

 

Bu sene biz de bu soruya biraz kafa yormak istedik ve “Edebiyat ne işe yarar?” diye sorduk. Herkesin doğrusu kendine, benim cevabım ise edebiyatın bireyleri birleştirme işlevi. Ne kadar zıt görüşlerden gelirsek gelelim, edebiyat bizi birleştirir, aynı kitabı konuşuruz farklı seslerimizle... 

 

 

Gelelim şimdiye, İTEF 2025 programımıza. Bu sene Almanya’dan, İngiltere’den, Fransa’dan, Kuzey Makedonya’dan ve Sırbistan’dan yazarlarımız İstanbul etkinliklerimizde bizimle olacak. Geçen senelerde olduğu gibi bu sene de Türk yazarları Yalova Gacık’ta bulunan yazar ve çevirmen evimiz KalemEv’de ağırlıyoruz. 100 yıllık ıhlamur ağacının altında romanların büyüsüne kapılarak geçireceğimiz dolu dolu bir gün. Bu sene, geçen seneki İTEF’lerden farklı olarak bir de Edebiyat Sofrası düzenliyoruz. Bağımsız festivalimize destek bulabilmek amacıyla, bu etkinliği bir bağış yemeği olarak düşündük. Ben bu etkinlik için ayrıca heyecanlıyım, bir masanın etrafında eşitçe, bir sahne olmadan yazarlarla birlikte edebiyat konuşma fikri çok hoşuma gidiyor. Bu bağış etkinliğimiz Nermin Mollaoğlu ve Eylül Görmüş moderatörlüğünde gerçekleşecek.

 

 

Kimler geliyor peki bu sene İTEF’e, kimlere “Edebiyat ne işe yarar?” diye soracağız. Bu soruyu yanıtlayacak İTEF 2025 yazarlarımız şöyle; Almanya’dan Dinçer Güçyeter, Fransa’dan kurgusal kişisel gelişim yazarımız Véronique Maciejak, İngiltere’den genç yetişkin yazarımız Kerry Drewery, Kuzey Makedonya’dan Gordana Jovic-Stojkovska, Ivan Antonovski, Natasha Avramovska, Zarko Kujundjiski ve Zivko Grozdanoski Sırbistan’dan romantik yazarımız Neva Altaj. 

 

 

 

 

 

 

 

Yerli yazarlarımız Ayfer Tunç, Büşra Naz Fırat, Ertuğ Uçar, Ezgi Tanergeç ve Tarık Tufan. Büşra Naz Fırat, “Travması olan kaleye mum diksin,” derken Ezgi Tanergeç son kitabı Devridaim üzerinden, “Yazara iyi gelen, okura da iyi gelir mi?” sorusunu tartışıyor. Ertuğ Uçar, son romanı "İstanbulin" ile edebiyatın sadece tema arayışları değil, aynı zamanda aidiyet, dil ve mekânla kurduğu ilişkileri ile düşündürüp “Edebiyat kimin işine yarar?” sorusunu soruyor. Tarık Tufan son romanı "Gece Açan Çiçekler" ile “Geçmişin izinde, kalbin eşiğinde edebiyat,” diyor. Kapanış konuşmasını yapacak olan Ayfer Tunç “Edebiyatla yazılan memleket hikâyeleri” başlıklı söyleşisiyle bireysel anlatılardan yola çıkıp Türkiye’nin ruh halini, geçmişini ve olası geleceklerini ele alacak.

 

 

 

 

 

 

 

Son olarak ne diyelim? Okuyucular ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine.  İTEF 2026’da yeniden görüşmek üzere.