Ailemin beni götürdüğü sergilerden ilk kopuşum pop art ile oldu. Bu renkli, parlak, popülist, Andy Warhol’un parti hikâyeleri ile dolu dünya ilgimi çektiğinde henüz yirmili yaşların başındaydım. Sonraları pop art’ı beğenmez oldum. Barışmamız Paris Fondation Louis Vuitton’daki “Pop Forever, Tom Wesselmann &…” sergisine kısmetmiş.

 

1931’de doğan Tom Wesselmann ‘50’lerde resim yapmaya başlıyor. Her ne kadar döneminin soyut sanatçılarına hayransa da kendisi bambaşka bir yöne giderek ikonografik bir dil yaratıyor. 1950'lerin sonlarında Atlantik'in her iki yakasında, Kuzey Amerika ve Avrupa'da yayılan çizgi romanlar, reklamlar, sinema, ünlüler, mutfak robotları ve magazin dergilerini resim konusu hâline getiren, tuval üzerine yapıştırılmış veya mekanik olarak çoğaltılmış fotoğrafik görüntülerden oluşan pop art’a yöneliyor sanatçı. Reklamlar, reklam panoları, ketçaptan sigaraya ticari ürünler Wesselmann’ın resimlerinin ana öğeleri oluyorlar. Bir sigara paketi, bir portakal, dev bir ruj gibi objelerin yer aldığı resim ve heykellerine natürmort, nü, manzara gibi klasik isimler veriyor sanatçı. Bu objelerin yanı sıra pastel renklerdeki nü resimler, sanatçının sadece kadın ayakları ya da sadece kadın dudaklarına odaklandığı tabloları Wesselmann’ın imza eserleri hâline geliyor. Baktığınızda öylesine boyanıvermiş gibi gözüken pastel renklerdeki günlük hayattaki objeler, tek tek vücut uzuvlarından oluşan tablolar, üzerlerinde uzun uzun düşünülüp çalışıldıkları için herhangi bir resim olmak yerine ressamını hemen tahmin edebileceğiniz ‘Tom Wesselmann resimleri’ oluyorlar.

 

 

 

 

 

 

Hem bir retrospektif ve hem de tematik bir sergi olan "Sonsuza Kadar Pop, Tom Wesselmann &…” sergisinde Tom Wesselmann’ın “Great American Nudes”, “Bedroom Paintings” ve “Smoker” gibi en ünlü serilerinin de dahil olduğu 150 eserini görüyorsunuz. Standart boy diyebileceğimiz tabloları sergiyi gezdikçe kendinizi yanında küçük hissedeceğiniz dev enstalasyonlara dönüşüyorlar. Zaman zaman Contemporary Istanbul’da özellikle nü eserlerini görme şansına eriştiğimiz Wesselmann’ın tüm külliyatı (garip bir şekilde ilk kez) bu sergide sergileniyor. 1966’dan beri Paris’te hiç kişisel sergisi olmamış Wesselmann’ın eserleri, bu sergide müzenin başarılı kürasyonu sayesinde Dadaist köklerinden çağdaş tezahürlerine ve 1920'lerden günümüze kadar pop konusunda ortak duyarlılığı paylaşan farklı kuşak ve milletlerden 35 sanatçının 70 eseri ile birlikte yer alıyor. Wesselmann’ın “Great American Nude” serisi Evelyne Axell, Jasper Johns, Roy Lichtenstein, Marisol, Marjorie Strider, Andy Warhol gibi Amerikan ikonlarıyla; Dadaist kökleri Marcel Duchamp ve Kurt Schwitter ile; tüketim mallarına ilişkin tasvirleri Jeff Koons veya Ai Weiwei ile; çıplakları ve samimi ev içi sahneleri yeni nesil sanatçılar Derrick Adams, Tomokazu Matsuyama ve Mickalene Thomas ile eşleşerek bizi hem bir Wesselmann hem de başlangıcından bugüne pop art yolculuğuna davet ediyor. Bu popülist yolculukta elbette en popülerle de yolumuz kesişiyor: Larry Gagosian'ın 195 milyon dolara satın aldığı, şimdiye kadar müzayedede satılan en pahalı 20. YY sanat eseri olan Andy Warhol’un “Shot Sage Blue Marilyn” eseri, Cohen koleksiyonunda yer alan Koons'un “Balon Köpeği (Sarı)”, Larry Warsh'a ait olan Ai Weiwei'nin “Coca-Cola logolu Han Hanedanı Urn’u”, Meret Oppenheim’ın şeker yüzüğü, Centre Pompidou'dan ödünç alınan Marcel Duchamp'ın “Fontaine”i de sergide görebileceğiniz eserlerden.

 

 

 

 

 

 

Pop art ile barışmamın asıl sebebi ise sergide Wesselmann’ın çok basit gözüken bununla beraber entelektüel dayanakları olan resimlerinin düşünme ve tasarlama safhalarını anlatan bölümleri oldu. Henri Matisse ve Pablo Picasso’dan ilham alan Wesselmann’ın resimlerini bu iki sanatçının resimleri ile yan yana görmek, renk skalalarının benzerliğini fark etmek pek hoştu. Wesselmann’ın stüdyosuna girmek, eskizlerini görmek, ikonik sigara içen dudak resmi için Wesselmann’ın yönetmen Danièle Thompson’ın sigara içerken defalarca fotoğrafını çekmesi, bu fotoğrafların onlarca eskizini yapması ve tüm bunların sonunda bize sigara içen dudak ikonunu sunması, gezerken size en basit görüntünün aslında elde edilmesi en zor görüntülerden biri olduğunu hatırlatıyor. 

 

 

 

“Wesselmann'ı asla hiçbir şeyle karıştıramazsınız,” diyor sanatçının aynı zamanda koleksiyoneri olan Danièle Thompson. Hakikaten hemen her yerde rastlayabileceğiniz herhangi bir imajı bir tabloda gördüğünüzde Wesselmann olduğunu anlıyorsunuz çok ilginç bir biçimde. İşte bu tespiti nasıl yapabildiğinizin; yüzeysel, sığ ya da entelektüel olmamakla yargılanan pop art’ın altında yatan beklenmedik sosyolojik ve kültürel derinlikleri ve Wesselmann’ın kendine has çizgisini bu akım üzerinden nasıl yarattığının cevabı bu sergide.