Fotoğraflar: Mete Kaan Özdilek

 

Bundan tam 14 yıl önce kurulan ve küratöryal yönetimini Goethe Institut’un üstlendiği “Tarabya Kültür Akademisi”nin (TKA) geleneksel “Speed Dating” programı, aralarında Milliyet Sanat’ın da yer aldığı bir davetli listesi ile basına ve kamuoyuna tanıtıldı. 

 

Tüm disiplinlerde faaliyet gösteren sanatçılara İstanbul’da ev sahipliği yapan ve yılda 25 kişiye sağlanan konuk sanatçı programının Ekim 2025 ve Ocak 2026 aralıklı yeni misafirlerinin, kültür sanat alanından profesyonel imzalarla buluşarak, hazırladıkları projelerini tanıttığı etkinlik, Almanya Başkonsolosluğu’nın tarihi binasındaki Balo Salonu’nda, iki seans halinde düzenlendi. Burs sahibi sanatçılarla tanışılan ve yeni üretim ve yorum olanaklarının sağlandığı geleneksel etkinlikte, aralarında Beral Madra, Tankut Aykut, Naz Kocadere, Eda Darala ve Asena Günal’ın da bulunduğu, kültür ve sanat alanından pek çok isim katıldı. 

 

 

2011’de, Almanya Federal Meclisi girişimi ile kurulan TKA’nın 2025-2026 konuk sanatçıları, Birsen Kahraman, Elif Sözer ve Zeynep Özden, Helin Alas, Jasmin İhraç ve Kameron Locke ile, Maissa Lihedheb ve Stellan Veloce’un yanı sıra Tunay Önder’den oluşuyor. 

 

Direktörlüğünü Katharina Dolezalek’in üstlendiği TKA bu kapsamda, yeni Sanat Direktörü Dr. Jeannette Neustadt’la da beş yıllık bir işbirliğine kucak açmış bulunuyor. TKA’nın başkanlığını Sosyal Bilimci Esra Küçük’ün yaptığı, başkan yardımcılığını gazeteci Christiane Schlötzer’in üstlendiği, görev süresi iki yıl olan bağımsız yeni konuk sanatçı program jürisinde, Şarkıcı, Orkestra Şefi ve Çağdaş Müzik Bestecisi Cymin Samawatie, Cinema Sanatopia Sanatsal Direktörleri Malve Lippmann ile Can Sungu’nun yanı sıra, Köln Ludwig Müzesi Direktörü, Dr. Yılmaz Dziewior bulunuyor. 

 

 

 

TKA bu kapsamda, bunca süredir İstanbul’da düzenlenmiş projenin gelen talepler ve yaptıkları araştırmalar ile geri dönüşler uyarınca, (şimdilik) Ankara’ya genişletileceğini müjdelemiş bulunuyor. 

Bu yönüyle, programın 2025-2026 dönemi katılımcılarından Psikoterapist, Psikoterapi Süpervizörü ve Yazar Birsen Kahraman, çalışmalarında özellikle (yapısal) ayrımcılık ve şiddeti, nesiller arası travmaları, göç ve mülteciliği merkeze alan, ırkçılığa eleştirel yaklaşan uygulama ve eğitimleri ortaya koyuyor. 

 

Programa katılan Elif Sözer ve Zeynep Özden ise Allianz Vakfı ve Türkiye Almanya Ortak Üretim Bursu ekseninde daha önce konuk sanatçı ikilisi olarak da Türkiye’de bulunmuş olmalarıyla hatırlanıyor. İkiliden Sözer, 2024’ten bu yana Arthaus Berlin çatısı altında tiyatro eğitimi verirken, Özden projelerinde okuma tiyatrosu ve performans gibi alanlara odaklanıyor. Sözer ve Özden ayrıca, iki yıl önce Alan İstanbul’da izlenen “Kayıp Adımlar” projesinin mimarları olarak da hatırlanıyor.

 

 

TKA misafirlerinden Helin Aras ise, bir sanat pedagogu ve kavramsal sanatçı olarak, çok disiplinli çalışmalarında ‘toplumsal aidiyet vadeden ‘senaryo’ların duygulanımsal ve mitlere dayalı boyutlarını ele alıyor. 2018’de yine bir başka kültürel değişim programı olan DAAD ile New York’da yaşayıp çalışan ve üreten Aras, 2022’de Münih Brandhorst Müzesi’nde yaptığı kişisel gösterimle de anılıyor. 

 

Etkinliğe bu yıl seçilen bir diğer sanatçı, koreograf, sosyolog ve dansçı, Jasmin İhraç ise halen Berlin’de yaşıyor ve çalışıyor. İhraç, yine geçmiş yıllarda ürettiği “Daimi Değişimler, Sessiz Tanıklar” adlı filmiyle tanınırken, 2018’de TKA’nın ağırladığı sanatçı, 2024’teki Berlin prömiyeri yapmış “Deep Eye Sea” ile de hatırlanıyor. Ekoloji, plastik sanatlar, performans gibi bir çok disiplini bitiştiren analitik üretim anlayışı ile bilinen İhraç, halihazırda yeni koreografik çalışması “Liquid Border of Solid Hope”un prömiyerini, 2026’da Berlin Radialsystem’da yapmayı amaçlıyor.

 

 

 

 

TKA misafirlerinin arasında bu yıl yer alan bir diğer sanatçı ise, Chicago - ABD doğumlu ve Hamburg’da yaşayan Kameron Locke olarak kayda geçiyor. Locke, yazar, tenor, araştırmacı ve pedagog kimliğiyle yaratıcı ve eleştirel projelerinde özellikle Afrika diasporası ile, LGBTQ kültürüne odaklı deneyimleri gündeme taşıyor. Sanatçı bugüne kadar, Londra Senfoni Korosu ve Art Gallery of South Wales ile, Barbican Centre, Royal Albert Hall gibi çatılarda alkış toplarken, özellikle yaşamının bir bölümünü Türkiye’de de geçiren ve Gülriz Sururi - Engin Cezzar ikilisiyle büyük dostluk kurmuş modern Amerikalı yazar ve şair James Baldwin’i merkeze aldığı, şairin Almanca editörü Fritz J.Raddatz’ı konu edinen “The Blacker The Berry” ön isimli performatif video işiyle de tanınıyor. Prömiyeri 2024’te yapılan bu eserinin yanı sıra, Locke halen, Afro Amerikalı savaş pilotları üzerine bir opera hakkında, Juliet Petrus ile bir libretto üzerine emek veriyor. Sanatçı ayrıca, AB Culture Moves Europe projesi ekseninde de, Gürcistan’ın Tiflis kentinde, ‘Queer’ dışavurum biçimlerinin geleceğine dönük araştırmasıyla biliniyor.

 

 

Etkinliğin bir diğer misafiri, Maissa Lihedheb ise Tunuslu ve Alman bir yönetmen, yazar ve küratör olarak öne çıkıyor. Almanya doğumlu sanatçı, “Hundelfreund” isimli projesiyle 2022 Tribeca Film Festivali’nde yer alırken, BFI Londra Film Festivali’nde de alkışlanan film, Interfilm Berlin Festivali’nde de “En İyi Film” ödülü almış bulunuyor. DAAD ve tanınmış yönetmen Ang Lee’nin takdiri ile özel olarak kazandığı burslarla da ayrıca övgü toplayan sanatçı, son olarak ise “Samra’s Dollhouse” isimli kısa filmiyle ABD Palm Springs Uluslararası Kısa Film Festivali’nde izleyiciyle buluşmuş durumda bulunuyor. 

 

TKA’nın, Boğaz kıyısındaki tarihi Tarabya kompleksinde adeta ‘kültürel bir Nuh’un Gemisi’ gibi biriktirdiği bu çok yönlü misafir listesinde ayrıca, bu yıl bir de çağdaş bestekâr ve çellist, Stellan Veloce bulunuyor. Sanatçı İstanbul’da özellikle Sufi kültürü ve müziği üzerine yoğunlaşmayı hedeflerken, müzik toplulukları ve dans performansları adına yaptığı özel bestelerle de tanınıyor. Almanya’da yaşayan ve çalışan Sardinyalı sanatçının ilk uzunçaları “Complesso Spettro” ise, altı kişilik bir topluluk için bestelenmiş, deneysel rock, çağdaş müzik ve doğaçlama gibi farklı biçimleri harmanlayan bir yapıt olarak, iki kısımlık besteyle kayıtlara geçiyor.  

 

Şimdilik son bir not yerine TKA, “Studio Bosphorus” girişiminin öyküsünü de içeren 2020-21 aralıklı “Konuk Sanatçı Yıllığı”nı da meraklıların arşivine ulaştırmış bulunuyor. TKA’nın 10. yaşgünü adına özel bir anlam taşıyan kitapta, İKSV Direktörü Görgün Taner, İM Direktörü Çelenk Bafra, Salt Direktörü Deniz Ova, Alman siyasi figürler Petra Merkel ve meslektaşları Steffen Kampeter ile Claudia Roth, Monika Grütters, Klaus Dieter Lehmann, Joachim Sartorius, Maria Böhmer, Carola Lentz, Michael Müller, Shermin Langhoff gibi birçok figürün yorumları kayda alınıyor.