Uluslararası Plastik Sanatçılar Derneği ( http://www.upsd.org.tr/ ), Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Derneği ( http://aicaturkey.org/ ) derken Uluslararası Sanat Galericileri Derneği de (usgd.org ), şimdilik 11 kuruluşun güç birliği ile dünyaya geldi. “Sanatın daha güçlü bir zeminde var olması ve sanat galerilerinin Türkiye’nin sanat dünyasındaki yerini güçlendirmek için,” kurulmuş derneğin doğumu İstanbul Tepebaşı’ndaki Minoa Pera etkinlik salonunda dernek temsilcileri, basın ve akademi üyelerinin katılımı ile düzenlenen açık oturum lezzetinde bir toplantıyla müjdelendi. USGD, kuruluş gerekçelerini aktarırken “Galerilerin düzenlediği sanatsal etkinliklerin hem niteliğini artırmayı, hem de daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlamayı,” hedeflediklerini aktardı. 

 

Haksız rekabetle özellikle mücadele için devrede olacak USGD, bunu yaparken, sanatın sürdürülebilir bir şekilde gelişmesi için bilgi paylaşımını öncelediğini, etik standartları koruduğunu ve ortak çözümler üretmeye odaklandığının altını çizdi. USGD’nin kuruluş kadrosunda buna göre Ambidexter, Art Sümer, Galeri Nev İstanbul, Galerist, Merkür, Martch Art Project, Merkür, Öktem Aykut, PiArtworks, Pilot, Sanatorium ve Versus Art Project gibi çoğunluğu İstanbul çıkışlı ‘marka’ kurumlar yer alıyor. 

 

 

Aralarında Haldun Dostoğlu (Galeri Nev İstanbul) ile Yeşim Turanlı (PiArtworks) ve Bahar Kızgut’un (Martch Art Project) yanı sıra, listedeki birçok kurumun direktörünün de yer aldıkları dernek kurucuları, USGD kuruluş gerekçelerini basın ve kamuoyu ile paylaşırken, bu sürecin yaklaşık iki yıl önce başladığını ve COVİD-19’un getirdiği yeni çalışma ve iletişim koşullarının bu döneme yön verdiğinin altını çizdi. Türkiye ve dünyada artan fuar kiralarının, yurt dışı derneklerle ortaya çıkan işbirliği gereksiniminin ve geçmiş birikimlerin paylaşımı gibi unsurların USGD’nin oluşumuna zemin hazırladığının açıklandığı toplantıda söz alan Haldun Dostoğlu derneğin kuruluşundaki önemli ihtiyaçların bir tanesini, “Mesleği saygın bir noktada tutabilmek,” olarak ifade etti. Türkiye’de galericiliğin yaklaşık yarım yüzyıllık tarihi olduğunu ve bugüne kadar böyle bir çalışmanın yürütülmediğine dikkat çeken kurucu üyeler, Minoa Pera’daki toplantıda 80 milyonu aşkın nüfusuyla Türkiye’de, 80 yaş üzeri 10 sanatçının bile kalmadığına dair önemli bir manzaraya da işaret etti. 

 

 

Batıdaki tek bir galerinin gelir seviyesinin, Türkiye’deki tüm galerilerin yıllık geliriyle kıyaslanacak miktarda olduğunu belirten ayrıca görsel sanatlarda telif hakları konusunun aciliyetinden dem vuran, fuar ve müzayede kurumlarının bu alandaki sıkıntılarına işaret eden üyeler, toplantıda ayrıca Türkiye’de artan nüfusa ve bu nüfusun sanata ihtiyacına çarpıcı gözlemlerle dikkat çekti. 

 

Bu noktada söz alan Haldun Dostoğlu, günlük trafik güzergâhına değen İstanbul Ataşehir örneğini vererek, eğer ihtiyaç duyulduğu takdirde ve elbette, İstanbul’un deprem riskinin de atlatılması halinde bu gibi bölgelerde yükselen devasa apartmanların içerdiği dairelerin her birine asılacak sanat eseri sayısını, günümüz Türkiye’sindeki mevcut tüm galerilerin bile toplam eser stokları dahiliyle tedarik edemeyeceklerine ironik biçimde değindi ve ayrıca, bugünkü villa sayısının da, böylesi bir ihtiyaca olası bir yansıma olarak, on bini geçtiğini ifade etti.

 

 

Toplantıda ayrıca, USGD’nin Türkiye’deki Kültür ve Turizm Bakanlığı ile, T.C.Dışişleri Bakanlığı gibi otorite ve resmi kurumlarla yurt içi ve yurt dışı projeler bazında yapılacak profesyonel görüşmeler için de meşru, şeffaf ve çözüm odaklı bir zemin sağlayacağı açıklandı. Haldun Dostoğlu toplantıda ayrıca Türkiye’de en yüksek okuryazar grubunun bulunduğu iş kolunun bir meslek örgütünün bulunmayışını biraz tuhaf olarak nitelerken, özetle şu cümleleri kullandı: “...bugün tarihi bir gün. 1,5 yıllık emeğin sonunda ilk kez böyle bir örgütün kurulması çok önemli. Bu sektör çok genç bir sektör aslında. Sıkıntılar sadece sanat galerilerinin sıkıntıları da değil. Sanatçılarımızın hepsi, çok küçük bütçelerle, dar mekânlarda sanat üretmeye çalışıyorlar. Oysa Türkiye’de üretilen sanatın kalitesi, Batıdaki herhangi bir ülkeden daha geride değil. Ben buna yüzde 100 inanıyorum. Fakat üretme imkânları, bütçe ve mekân sıkıntıları nedeniyle, uluslararası sahneye taşınmaları zor. Bunu yapabilmek için de biz galericilerin hepimizin, küçük bütçelerle bunu yapmaya çalıştığımız ortada. İşte bu dernek üzerinden otoritelerle bir araya gelebilir, fonlar ve iş imkânları yaratabiliriz.”

 

 

Yeşim Turanlı ise, toplantıda ayrıca, Londra ve katıldığı uluslararası fuarlar üzerinden gözlemlerini basın ve davetlilerle şöyle paylaştı: “Türkiye, aslında çok merak edilen bir ülke. Çok ufak dokunuşlarla, ortak projeler yapmamız çok mümkün. Ben COVID sürecinde iki farklı yeri aynı anda yaşadım. Her zaman olduğu gibi bizler, burada kendi başımıza Türkiye’de bir şeyler yapmaya çalışırken, Londra’daki Galericiler Derneği’nin ise tüm işyerlerinin galericilerden üç ay süreyle kira almama kararı çıkardığını gördüm. 

 

Eğer bir dernek olarak yapımızı, sözümüzü doğru söyleyebilirsek, şimdiye kadar olamadığımız noktalarda söz sahibi olabileceğimize inanıyoruz. Hepimiz çok çalışkanız, iyi sanatçılarımız var ve ufak birkaç dokunuşla bu ekosistemimizin çok hızla büyüyeceğine inanıyoruz. Şu anda birlikte olduğumuz ekip arkadaşlarımızla, çıkar amacı gütmeksizin, elimizden geleni yapmaya hazırız.”

 

Bu koşullar altında, kurumlar arası maddi manevi ihtiyaçlar ile yetenek paylaşımının da aktif iletişim temelli olarak öngörüldüğü USGD’nin, 2026 Mayıs - Haziran döneminde KONDO isimli bir yerli ve yabancı ‘Sanatçı Değişim Programı’ için çalışmaya başladığı da müjdelendi. Toplantıda ayrıca, derneğin yine 2026 bahar ajandasında bir ‘ArtShow’u meraklıların ilgisine sunacağı açıklandı. Derneğe şimdiden ilgi gösteren kimi meslektaş galerilerin öncü figürlerinin de merakla katıldıkları toplantıda, alanda deneyim sahibi kişilerle irtibat ve işbirliği olanakları ile meslek etiğini tarif eden maddeleriyle dikkat çeken dernek tüzüğü de, kurumun dernek internet adresi üzerinden bir emsal olarak basın ve kamuoyuna servis edildi.